واقعيت درماني يكي از شيوه هاي درماني است. كه توسط ويليام گلسر در سال 1960 توسعه پيدا كرد. از نظر گلسر، اگر فردي با مسائل و مشكلاتي روبرو شود، الزاما اختلال رواني ندارند. شايد مربوط به ناتواني ها در ارضاي نيازهاي رواني فرد باشد. اين روش براساس مفهومي به نام تئوري انتخاب است كه براي انسان 5 نياز اساسي تعريف كرده است. همه اين نيازها ژنتيكي هستند و تغيير نمي‌كنند. طبق نظر گلسر، كساني كه انتخاب هاي درست و بهتري انجام مي‌دهند، روابط بهتر و شادتري را تجربه خواهند كرد. واقعيت درماني را درماني از نوع مسئوليت و تلنگر براي رويارويي با چگونه زيستن است. به طور كل واقعيت درماني افراد را به سمت مسئوليت و كنترل رفتار سوق مي‌دهد.

منبع: واقعيت درماني و تئوري انتخاب | اصول، فنون و تكنيك

واقعيت درماني

در اين روش درماني، از روش هايي به دور از متدهاي روانپزشكي و روانكاوي استفاده مي‌شود. اين روش درماني توسط ويليام گلسر در سال 1960 توسعه پيدا كرد. راه و روش درماني در اين روش متفاوت از روانپزشكي و روان كاوي است. گلسر واقعيت درماني را در 3 واژه خلاصه كرده. اين 3 واژه عبارت است از واقع گرايي، مسئوليت پذيري و تفكيك درست و غلط.

در اين روش فرد از بيماري بدني رواني رنج نمي‌برد. اما از شرايط انساني، اجتماعي و جهاني رنج مي‌برند. در واقعيت درماني در رابطه با گذشته و ناخودآگاه فرد صحبت نمي‌شود. گلسر زندگي حال فرد و حل مسائل امروز را لازمه رسيدن به سلامت دانست. او با آموزش فرد را براي آينده اي بهتر آماده مي‌كند. او گفت وقتي مراجع بداند كه چه چيزي مي‌خواهد و به چه صورت بايد در راه رسيدن به اهداف اش رفتار كند؛ آن وقت حال بهتري خواهد داشت. پس او در جلسات تلاش داشت تا به مراجع ياد دهد كه ابتدا بفهد چه مي‌خواهد؟ براي رسيدن به خواسته ها چه راه هايي وجود دارد؟ و به چه صورت بايد در اين مسير رفتار كند.

واقعيت درماني بر پايه پنج نياز اساسي در نظريه انتخاب

بر اساس نظريه انتخاب، افراد در تلاش براي ارضاي 5 نياز اساسي خود هستند. بر اساس نظريه تئوري انتخاب، افراد توانايي اين را دارند كه با مسئوليت بيشتري در قبال اعمال خود، زندگي‌شان را كنترل كنند. طبق نظريه انتخاب، بيشتر ناراحتي هاي افراد ناشي از روابط ضعيف است. در ادامه اين بخش از مقاله، 5 نياز اساسي در تئوري انتخاب را شرح داده ايم.

🟡 بقا

يكي از 5 نياز اساسي در نظريه انتخاب، بقا است. در اين بخش از نيازها، نيازهاي استاندارد مثل غذا و محل خواب، احساس امنيت نيازهاي رواني فرد را پوشش مي‌دهد. هر نوع عاملي كه بقاي و موجوديت ما را تحت تاثير قرار دهد، در اين دسته از نيازها قرار مي‌گيرد.

براي مثال مردي براي حفظ شغل اش زيراب همكارش را مي زند. چرا كه ماهيت كار براي اين فرد به معناي تامين مسكن و غذا است، يعني همان نيازهاي استاندارد، بنابراين او در ناخودآگاه خود براي تامين نياز به بقا دست به هر كاري براي حفظ شغل اش مي‌زند. در حالي كه احتمالا روش هاي سالم تري نيز براي پاسخ به نياز بقاي او وجود دارد. درمانگران واقعيت درماني ارتباط رفتار و هدف از آن رفتار را بررسي مي كنند. در اين مثال زيراب زدن براي فرد عذاب وجدان و اضطراب ايجاد مي‌كند. بنابراين واقعيت درماني به او كمك مي‌كند تا به علت اصلي رفتارش پي ببرد و در نتيجه بتواند رفتار سالمتري جايگزين كند.

🟣 عشق و تعلق

دومين نياز اساسي نظريه انتخاب، عشق و تعلق است. اين بخش از نيازها مربوط به روابط با همه افراد است. اين روابط شامل: خانواده، دوستان، معلمان، همكاران و حيوان خانگي است.

شما به موجب ارضاي اين نياز نيز رفتارهاي زيادي داريد. پوشيدن لباس مناسب، توجه به دوستان، خريدن هديه براي همكار، كسب مهارت هاي ارتباطي و… از جمله رفتارهايي است كه ما براي ارضاي نياز عشق و تعلق انجام مي‌دهيم.

🔴 قدرت

قدرت، نياز ديگر نظريه انتخاب است. در اين بخش از نيازها، همه افراد در جستجوي دستيابي به قدرت و سلطه جويي هستند. در واقع در اين بخش مي‌گويند كه مردم مي‌خواهند تغييراتي اعمال كنند كه در نهايت از خود ميراثي به جاي بگذارند و يا به نحوي نسبت به باقي همنوعان برتر باشند.

براي مثال تلاش براي ثروتمند شدن و يا پيروزي در انتخابات شوراي شهر از جمله رفتارهايي است كه در صدد ارضاي نياز به قدرت انسان مي‌باشد.

🟢 آزادي

يكي ديگر از 5 اساس نظريه انتخاب، آزادي است. در اين بخش از نيازها، افراد بايد در زندگي روزمره خود خلاق باشند و استقلال داشته باشند. آزادي همان احساسي است كه فرد در جهت رسيدن به آن به دنبال استقلال، خلق آثار هنري، حق انتخاب محل زندگي و…. است.

🟠سرگرمي

آخرين نياز اساسي نظريه انتخاب، سرگرمي است. در اين نياز منظور آن است كه افراد نياز به تجربه شوخ طبعي، لذت، يادگيري و آرامش هستند. اين تجربه بايد رضايت بخش و جالب باشد. شما به سينما و تئاتر مي رويد تا نياز به سرگرمي تان رفع شود. اما وقتي به صورت افراطي به اين نياز بپردازيد امكان انحراف زياد مي‌شود.

تكنيك واقعيت درماني

در واقعيت درماني، درمانگر از تكنيك مخصوص به خود استفاده مي‌كند. كه اين تكنيك ها به درمانگر كمك مي‌كند به درك از درمانجو برسد. در اين بخش از مقاله راجع به تكنيك واقعيت درماني توضيح داده ايم.

1️⃣ عادت رابطه | واقعيت درماني

يكي از تكنيك هاي واقعيت درماني، عادت هاي رابطه است. اين تكنيك در زوج هايي كه به اين روش درماني علاقه مند هستند حائز اهميت است. به طور كل هر تعاملي 7 عادت ارتباطي را تمرين مي‌كند. اين عادات ارتباطي شامل تشويق، حمايت و گوش دادن است. اما عادت قطع ارتباط شامل سرزنش، شكايت و انتقاد است.

2️⃣ كيفيت در مقابل جهان درك شده

دومين تكنيك واقعيت درماني، كيفيت در مقابل جهان درك شده است. طبق نظر گلاسر، هر فردي در ذهن خود دنيايي با كيفيت دارد. اين دنياي با كيفيت شامل اهداف و چشم اندازها براي زندگي است. براي اينكه ذهن بخشي از دنياي با كيفيت را در نظر بگيرد، بايد يك نياز اساسي را حداقل برآورده كند. طبق نظر گلسر، جهان درك شده بسيار ذهني تر است. اين جهان بر اساس تمام تجربيات زندگي و گذشته زندگي است. در اين حالت هر تجربه يا فردي كه با او روبرو مي‌شويد، بر اساس اتفاقات گذشته شما بايگاني خواهد شد.

3️⃣ مقايسه مكان | واقعيت درماني

مقايسه مكان تكنيك ديگري از واقعيت درماني است. در اين تكنيك درماني، مقايسه ذهني آنچه كه داريد، يعني دنياي درك شده با آنچه كه مي‌خواهيد يعني دنياي كيفي است. طبق نظر گلاسر هرچقدر اين دو دنيا به يكديگر نزديك تر باشند، احساس بهتري با فرد همراه خواهدشد.

4️⃣ مشاهده عيني

طبق نظر گلاسر، هر انتخابي هدف مخصوص خود را دارد. افراد نيز بيشترين تلاش خود را بر اساس اطلاعاتي كه دارند انجام خواهند داد. در واقعيت درماني، گلاسر اين تكنيك را آورد تا افراد به انتخاب هاي خود به صورت عيني نگاه كنند. تا به اين نتيجه برسند كه آيا آنها را به اهداف خود نزديك مي‌كنند يا خير؟

فوايد و اثربخشي واقعيت درماني

واقعيت درماني روش درماني است كه براي افراد درگير با اعتياد به دليل تاكيد بر مسئوليت پذيري مفيد است. اين روش درماني احساس اميدواري را در افراد افزايش مي‌دهد. و به دليل كنترل بيشتر، تاثيرات منفي كه در گذشته بر زندگي وارد شده است را تشخيص مي‌دهد. اين روش درماني در محيط مدرسه نيز بسيار كارآمد است. واقعيت درماني علاوه بر اينكه بر خود كنترلي تاكيد دارد، به بچه هاي مدرسه‌اي نشان مي‌دهد كه با كنترل مي‌توانند پيامدهاي رفتاري خود را هدايت كنند.

واقعيت درماني به دليل اينكه بر مسئوليت پذيري تاكيد دارد، در گروه هاي درماني بسيار موثر است. اين روش درماني علاوه بر كنترل رفتار در دانش آموزان، براي معلمان و كادر مدرسه نيز موثر است. واقعيت درماني به افراد آموزش مي‌دهد كه مورد حمايت قرار بگيرند و كمتر تنهايي را احساس كنند.

افراد مبتلا به اسكزوفرني در واقعيت درماني اثرات مثبتي نشان داده اند. اين افراد زماني كه در جلسات گروه درماني شركت كردند، با افزايش عزت نفس روبرو شدند. و زمان راحت تري را براي كنترل احساس و استرس داشتند.

كلام آخر

واقعيت درماني علاوه بر محدوديت هايي كه دارد، با تقاط قوتي نيز روبرو است. اين روش درماني به صورت كوتاه مدت است و بر نقاط مثبت تكيه دارد. مهم ترين قوت اين روش درماني، كاربردش در سلامت روان است. به طوري كه نقاط مثبت را جايگزين نقاط منفي مي‌كند.

همچنين واقعيت درماني در زوج درماني، درمان فردي، درمان گروهي، مدارس و … كاربرد مفيدي دارد. اما براي به كارگيري و اجراي آن در زندگي تان نياز به دريافت خدمات روانشناسي داريد. مركز مشاوره ذهن نو به صورت حضوري و تلفني به مراجعان خدمات ارائه مي‎دهد. در اين مركز متخصصان مجرب به شما با رويكرد واقعيت درماني خدمات روانشناختي ارائه مي دهند. استفاده از اين خدمات به شما كمك مي كند تا در حيطه هاي مختلف زندگي تان مسائل را در كوتاه ترين زمان حل و فصل كنيد. هيچ چيز مهم تر از وقت شما نيست. هر چقدر زودتر به سلامت روان برگرديد بيشتر از تك تك لحظه هاي زندگي تان لذت خواهيد برد. براي دريافت خدمات درماني با شماره هاي درج شده تماس بگيريد.

براي دريافت مشاوره در زمينه واقعيت درماني مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

شماره تماس با موبايل : 02191002360

منبع: واقعيت درماني و تئوري انتخاب | اصول، فنون و تكنيك